Verhuizing met kinderen bij eenhoofdig gezag

Als ouder samen het ouderlijk gezag hebben over hun kinderen, dan moet een ouder toestemming krijgen van de andere ouder om te mogen verhuizen. Als de andere ouder geen toestemming geeft, kan aan de rechter om vervangende toestemming worden gevraagd.  Hierover lees je meer op: Verhuizen.

Maar wat als de ouder bij wie de kinderen wonen alleen het ouderlijk gezag heeft? Moet hij of zij dan ook toestemming hebben van de andere ouder ?

Rechten en plichten bij eenhoofdig gezag

Het eenhoofdig gezag brengt de plicht en het recht mee om de kinderen te verzorgen en op te voeden (artikel 1:247 lid 1 BW). Ook is die ouder verplicht de ontwikkeling van de banden tussen de kinderen en de andere ouder te bevorderen (artikel 1:247 lid 3 BW). Als een ouder alleen het ouderlijk gezag heeft (“eenhoofdig gezag”)  mag hij/zijook over de woonplaats van de kinderen beslissen. Die ouder is in beginsel vrij zijn/haar leven naar eigen goeddunken in te richten. Maar de vrijheid van de ouder wordt wel begrenst door de belangen van de kinderen: die belangen mogen niet onaanvaardbaar in het gedrang komen.
Verder heeft deze ouder de plicht de ander ouder te raadplegen bij het nemen van beslissingen over de kinderen. Ook is er de plicht om de andere ouder te informeren over belangrijke aangelegenheden met betrekking tot het kind.

Is er toestemming nodig voor verhuizing?

Kunnen die verplichtingen ertoe leiden dat een ouder, die alleen het gezag heeft, toch toestemming nodig heeft van de andere ouder om met de kinderen te mogen verhuizen?  Een verhuizing kan immers het contact tussen de kinderen en de andere ouder belemmeren. De belangen van kinderen zijn onder meer gelegen in het voortzetten van de contacten en de omgang met de andere ouder. Als de verhuizing met kinderen invloed heeft op de omgang met de andere ouder, bijvoorbeeld omdat de omgangsregeling niet meer (volledig) kan worden uitgevoerd of er extra (reis) kosten zijn, kan een rechter beslissen dat de ouder die wenst te verhuizen geen toestemming voor de verhuizing krijgt.

De belangen die afgewogen worden in zaken waarin beide ouders belast zijn met het ouderlijk gezag spelen ook in zaken waarin slecht één van de ouder is belast met het ouderlijk gezag een belangrijke rol.  Deze belangen vindt u hier.

Een moeder die met haar kinderen naar Engeland wilde verhuizen, kreeg geen toestemming van de rechter. Ook een moeder die naar Ierland wilde met de kinderen, kreeg geen toestemming van de rechter.

Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden oordeelde echter op 26 augustus 2020 dat een ouder, die alleen het gezag heeft over een kind, zélf het hoofdverblijf van een kind mag bepalen en dus géén toestemming nodig heeft van de andere ouder. Wel moet de ouder met gezag de andere ouder zonder gezag raadplegen.

“Vast staat dat de moeder in maart/april 2019 met [de minderjarige] is verhuisd vanuit haar woning in [A] . Nu de moeder op dat moment alleen was belast met het gezag over [de
minderjarige] , had zij in beginsel de bevoegdheid [de minderjarige] naar eigen inzicht te verzorgen en op te voeden. Onder die bevoegdheid valt ook het bepalen van de woonplaats van [de minderjarige] . Wel geldt dat de moeder ook vóór de toewijzing van het verzoek van de vader tot gezamenlijk gezag op grond van artikel 1:247 lid 3 BW verplicht was om de ontwikkeling van de banden van [de minderjarige] met de vader te bevorderen. Deze verplichting hangt samen met het recht van de vader en van [de minderjarige] op omgang met elkaar. Dit recht wordt, wat betreft de niet met het gezag belaste ouder en degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat, gewaarborgd door artikel 8 EVRM en artikel 1:377a lid 1 BW en, wat het kind aangaat, niet alleen door die laatstgenoemde bepaling, maar ook door artikel 9 lid 3 IVRK en artikel 24 lid 3 Handvest van de grondrechten van de EU.
Gelet op artikel 1:377b BW was de moeder als met het gezag belaste ouder verder gehouden de vader op de hoogte te stellen omtrent gewichtige aangelegenheden met betrekking tot de persoon en het vermogen van het kind en deze te raadplegen – zo nodig door tussenkomst van derden – over daaromtrent te nemen beslissingen.”

Zie bijvoorbeeld ook de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam op 19 februari 2019
“Nu de moeder alleen het gezag uitoefent is voor onverkorte toepassing van de criteria die gelden voor het verhuizen met een minderjarig kind zoals door de vader gewenst en ter zitting in hoger beroep door hem nader toegelicht, geen plaats. Deze criteria zien op de situatie dat ouders gezamenlijk het gezag uitoefenen.”

Hoge Raad 15 oktober 2021

Op grond van de wet hoeft die ouder niet de toestemming te hebben van de andere ouder (zonder gezag) om met de kinderen te verhuizen.
Betekent dat dat de ouder, die alleen het ouderlijk gezag over de kinderen heeft, zo maar overal naar toe kan verhuizen met de kinderen?

De Hoge Raad heeft op 15 oktober 2021 duidelijk gemaakt dat die ouder niet zomaar overal naar toe kan verhuizen.
De Hoge Raad overweegt (zie Hoge Raad 15 oktober 2021)

Opmerking verdient dat ook bij eenhoofdig gezag een grondslag bestaat om de keuzevrijheid van de met het gezag belaste ouder ten aanzien van de woonplaats van het kind te beperken indien deze ouder niet voldoet aan de verplichting omgang tussen het kind en de andere ouder te bevorderen (art. 1:247 lid 3 BW). Op grond van art. 8 EVRM is de rechter in zodanig  geval gehouden alle in het gegeven geval gepaste maatregelen te nemen om de met het gezag belaste ouder ertoe te bewegen alsnog medewerking te verlenen aan omgang tussen het kind en de andere ouder. Een verbod aan de met het gezag belaste ouder om te verhuizen, dan wel een bevel aan deze om terug te verhuizen, kan een passende maatregel zijn. Daarbij valt in aanmerking te nemen dat zodanige maatregel minder ingrijpend is dan de toekenning van het eenhoofdig gezag aan de andere ouder, waarin de wet uitdrukkelijk voorziet (art. 1:251a lid 1 BW en art. 1:253c leden 1 en 3 BW).

Dus, wat geldt bij verhuizing met kinderen bij eenhoofdig gezag?

Uitgangspunt is dat de ouder met gezag met de kinderen mag verhuizen naar welke locatie die ouder ook wil.
Dat is anders wanneer die ouder niet voldoet aan de verplichting om omgang tussen het kind en de andere ouder te bevorderen.
In zo een situatie kan de rechter beslissen dat die ouder niet met de kinderen mag verhuizen of die ouder beveelt om met de kinderen terug te verhuizen.

Gaat uw ex verhuizen met kinderen of wilt u zelf verhuizen?

Wanneer uw ex van plan is om met kinderen te verhuizen en u bent het daar niet mee eens, of u wilt zelf verhuizen met kinderen, neem dan contact op voor advies.